Hoe om te gaan met emoties die jouw geluk negatief beïnvloeden?

Door: Maria Dekker

Je hebt slecht geslapen, het is de zoveelste vermoeide en haastige maandagochtend. Het pak muesli valt uit je handen over de vieze keukenvloer, vervolgens mis je nét de bus en komt er ook nog een flinke regenbui uit de hemel vallen. Drijfnat kom je twintig minuten later aan op je werk. Eenmaal rustig op je plek ontvang je een heftig appje van je beste vriend; na een belangrijke controle in het ziekenhuis lijkt het helemaal mis. Daarna kondigt je baas ook nog onverwacht aan een aantal ‘verbeterpunten’ met je te willen bespreken. Je barst in tranen uit. Het is je allemaal teveel.

‘Wat een overdreven emotionele reactie!’ zou je kunnen denken. Daarentegen kan het ook zijn dat bovenstaand scenario juist herkenbaar voor je is. Iedereen heeft weleens een dag waarop alles tegen lijkt te zitten of er tijd te kort is. Kortdurende stress is dan heel normaal en ons lichaam kan in principe goed omgaan met deze adrenaline piekmomenten. Duurt stress echter te lang, dan maakt je lichaam op den duur een agressiever stresshormoon aan (cortisol). Je psychische en fysieke systemen raken in de war of, erger nog, uitgeput. Ze zien overal ‘gevaar’ of zijn vermoeid en dat heeft dan weer invloed op je (emotionele) reactie; vechten, vluchten of bevriezen.

Help! Vechten of vluchten

Wanneer je last hebt van (langdurige) stress ben je prikkelbaarder. De kans is groot dat je emotioneel gezien sneller en heftiger reageert dan normaal. Je systeem raakt als het ware zijn veerkracht kwijt; elke tegenvaller is je teveel en verdriet of boosheid lijken primaire reacties te zijn geworden. Zou je veerkrachtig zijn, dan had je in de hierboven beschreven maandagochtend-situatie waarschijnlijk vooral enorm gebaald. Een ‘dit kan iedereen overkomen’ helpt je om te relativeren, je biedt netjes je excuus aan voor de vertraging en vraagt je baas of je even de tijd mag nemen om je ernstig zieke vriend te bellen.

Brrr… bevriezen

Het kan echter ook zo zijn dat je systeem de energie niet meer heeft om in actie te komen; ‘bevriezen’ lijkt dan de enige optie. Emoties vlakken af, het uiten ervan is lastig en je bent ongevoeliger.

Of je systeem nu vecht, vlucht of bevriest, één ding is zeker: er zijn teveel stressoren geweest die de emotieregulatie in je brein hebben aangetast. Het voelt alsof je de controle over je emoties bent verloren en wij kunnen ons goed voorstellen dat dit jouw gevoel van geluk negatief beïnvloedt.

Je wilt verandering, maar hoe zet je die in gang?!

Raar, maar waar

Allereerst is het goed om te weten dat je bepaalde emoties hébt en ze niet bént. Het lijkt een open deur, maar dat is het vaak niet als je in de situatie zelf zit. Emoties komen en gaan, bij de één vaker of op een andere manier dan bij de ander, dit hangt naast stress ook af van je persoonlijkheid.

Energiebommetje

Ten tweede is het belangrijk emoties niet te onderdrukken, ook al lijkt dat soms de ideale oplossing. Wanneer bepaalde emoties te vaak aanwezig zijn en het soms zelfs anderen lijkt te belemmeren in hun omgang en relatie met jou (ook al zeggen ze dat misschien niet direct) kost dat energie. Je kunt de neiging krijgen emoties te onderdrukken. Tot op zekere hoogte kan dat helpen, maar op langere termijn kost dat misschien nog wel meer energie. Je moet moeite doen om iets dat er wél is níet te laten zien. Je kunt je voorstellen dat je emotieregulerende brein deze zogenaamde error opslaat en er na verloop van tijd een bom barst.

Controle gezocht

Ten derde kan het kan het helpen bepaalde in de weg zittende emoties te accepteren en te leren beheersen. Weet dat emoties er mogen er zijn; zonder emoties zouden we een deel van ons mens-zijn verliezen en in een verharde maatschappij leven. De eerste stap naar een gezonde vorm van controle over je emoties is je er bewust van te worden om welke specifieke emoties en situaties het dan precies gaat. Zodra deze emotie of situatie zich voordoet is het belangrijk te reflecteren op wat er gebeurde en jezelf vragen te stellen als: Is dit in mijn ogen een gezonde reactie? Wat had ik anders kunnen doen? Hoe zou de ideale situatie eruit zien? Wie of wat is erbij betrokken en kan mij helpen om anders te reageren?

Tot 10 tellen

Als laatste kan het helpen om een pauze in te lassen tussen de trigger en de emotionele reactie. Gebruik deze pauze om emotie(s) en gevoelens te benoemen, aan jezelf of de ander, nog vóórdat de emotie is losgebarsten. Ook kun je met bepaalde ademhalingstechnieken je emoties positief beïnvloeden. Probeer maar eens wat er gebeurt wanneer je bewust rustig blijft ademhalen.

Dit kun jij!

Wij zijn ervan overtuigd dat je, met voldoende wilskracht om te veranderen en met geluk als uitgangspunt, het stuur over jouw emoties in eigen handen kunt nemen! Je zult zien dat je stiekem altijd wel ergens ruimte hebt om te bepalen hoe je eigenlijk graag wilt reageren. Mits je die ruimte wil zien en er bewust mee wil oefenen.

Worteltrekken, dat doen we samen

Natuurlijk is het aanpakken van de hardnekkige wortel nog veel belangrijker: stress verminderen of vermijden. Dat is lang niet altijd zo makkelijk als het lijkt. Kom je daar alleen niet uit, dan staan wij als team van coaches bij Academycoaching voor je klaar!

Blijf ons volgen, want binnenkort verschijnt er online een interessante oefening die jou kan helpen meer inzicht te krijgen in het niveau van jouw emoties of die van een ander.